A Royal Affair is een absoluut meesterwerk

Ik heb vandaag weer wat getekend. Daar heeft de laatste tijd – wegens versnipperde activiteiten - een beetje de klad ingezeten maar nu zijn de potloden en andere materialen weer ter hand genomen.

Verder is er, geheel volgens plan, hardgelopen. Woensdag overdag waren het ongeveer zeven kilometers, vandaag zullen het er  ruim tien zijn geweest, gedeeltelijk door de duinen. Even na een uur ’s middags, toen het niet meer regende en de zon zich zelfs enige tijd liet zien. Geen superlange afstanden, maar ik wilde mij niet teveel vermoeien met het oog op zaterdag, de Rijk Zwaan Loop in ‘s Gravenzande.

Later in de middag gingen we naar Het Filmhuis. Op de fiets, want het was nog steeds droog. Ik had al een film uitgekozen, van het genre waar mijn vrouw van houdt: kostuumdrama. Een zeer goede keuze, zo bleek achteraf.

Het bleek een Deense film getiteld ‘A Royal Affair’ van de Deense regisseur Nicolaj Arcel. Oordeel achteraf: zelden zo’n mooie film gezien. Het is een van de beste films die ik de laatste jaren zag, met ‘Das Leben des Anderen’ en ‘Melancholia’ zit-ie in mijn persoonlijke top 5. Wat wordt er geweldig geacteerd, vooral door de drie protagonisten, wat een schilderachtig camerawerk en wat een geweldig verhaal. Het script - dat op het Filmfestival van Berlijn een Zilveren Beer won - is gebaseerd op een grotendeels waargebeurd verhaal dat is opgebouwd uit meerdere lagen, zowel politiek-maatschappelijk, historisch als dramatisch.

Het verhaal: een jonge Engelse prinses, Caroline Mathilde, wordt uitgehuwelijkt aan de jonge Deense koning Christian VII. Zij reist naar Kopenhagen, waar blijkt dat haar nieuwbakken echtgenoot volkomen kierewiet is. Wat hem precies mankeert blijft onduidelijk, de man kijkt en doet ‘raar’, een vreemde mix van autisme, agressie en hyperactiviteit, met sterk kinderlijke emoties. Van beide kanten is geen sprake van verliefdheid, al wordt ‘de daad’ om koninklijk nalatenschap te garanderen nog wel plichtmatig verricht. Caroline Mathilde ziet zich veroordeeld tot een leeg,uitzichtloos bestaan, in een land dat anno 1766 nog steeds in de Middeleeuwen lijkt te verkeren.

Mads Mikkelsen en Alicia Vikander: prachtrollen als het 'verboden' liefdespaar

Op zeker moment zoekt het Hof een lijfarts voor Koning Christian die hem op zijn reis door Europa kan begeleiden. Onder de sollicitanten ook ene Johann Struensee (Mads Mikkelsen), een Duitse vrijheidsdenker die het libertijnse en sociaal-rechtvaardige gedachtengoed van onder meer Rousseau en Voltaire aanhangt. Omdat er wel een bepaalde ‘klik’ tussen Christian en Struensee is – zo delen ze al meteen hun passie voor Shakespeariaanse teksten – wordt de duitser aangenomen.

Christian laat zich door Struensee als stroman inzetten. Caroline Mathilde, die een warme belangstelling voor zowel de boeken die Struensee leest als voor Struensee zelf ontwikkelt, stuwt samen met haar minnaar het land stiekem naar een periode van verdraagzaamheid en verlichting. Allemaal zoals het min of meer daadwerkelijk ging, in wat 'De tijd van Struensee' zou gaan heten.

Mads Mikkelsen en Alicia Vikander vertolken prachtrollen als het verboden liefdespaar, terwijl Mikkel Boe Følsgaard de rol van koning Christian geraffineerd gespleten en 'gek' speelt. Als kijker vraag je je soms af of hij nu echt gestoord is of alleen zo doet om niet te hoeven regeren. Ook Følsgaard won een Zilveren Beer.

Prachtig is de scene waarin op het jaarlijkse hofbal Caroline Mathilde en Struensee voor het eerst met elkaar dansen. In vertraagde beelden, die van elke kitscherige sentimentaliteit zijn ontdaan, zie je hun liefde ontstaan. Meeslepend en ontroerend. Caroline Mathilde groeit in haar rol naarmate de film vordert. Door alles wat zij heeft moeten doorstaan hangt er een sfeer van ongemak, frustratie en dromerige melancholie om haar heen en haar uitzinnige verdriet aan het eind van de film is griezelig overtuigend. Johann Struensen is een ondubbelzinnige idealist maar zijn bedoelingen zijn complex. Hij wordt verscheurd tussen datgene waarin hij gelooft en wat hij liefheeft, en dat conflict wordt meesterlijk uitgespeeld door Mikkelsen (markante kop trouwens).

De gekke Koning Christian steelt de show, maar zijn bizarre uitbarstingen, asociale karakter en warrige onverschilligheid worden al snel meelijwekkend omdat hij door menigeen wordt gebruikt en gemanipuleerd.

Samenvattend: A Royal Affair is een absoluut meesterwerk, een ongelofelijk fraai vormgegeven episch drama met fantastisch acteer- en camerawerk en een adembenemend slot. Ik raad deze film in hoge mate aan, je zit 137 minuten op het puntje van je stoel maar die tijd vliegt voorbij, je verveelt je geen nano-seconde.