Anatomische lessen: intrigerend, maar het mysterie blijft

Clubvriend Paul schrijft op zijn weblog Archiefpaul van tijd tot tijd zeer persoonlijke, bespiegelende blogs over levensbeschouwelijke zaken. Met uitstapjes naar de filosofie, psychologie en natuurkunde, allemaal wetenschappen die zich met de grote levensvragen bezighouden. Wat mij betreft een buitengewoon interessant en lezenswaardig weblog.  

De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp - Rembrandt van Rijn

In zijn laatste weblog beschrijft hij een verre toekomst - het jaar 2000000013 - waarin ieder dan levend mens via 3d prints dupliceerbaar is, met alle implicaties van dien. Mij viel de volgende opmerkelijke zin op: "Wat betreft het denken is het reductionisme de dominante denkstroming. De mens wordt gezien als een structuur, een informatie houdende, zeer complexe deeltjesstructuur".

Echter heeft Paul het over het jaar 2000000013. Dat duurt dus nog wel eventjes. Maar ik denk: hoezo is het reductionisme pas in 2000000013 de dominante denkstroming?

 

 

Mijn gevoel zegt juist dat het reductionisme zich vandaag de dag op een grote populariteit mag verheugen. Het lijkt er zelfs sterk op dat het op dit moment al dè dominante denkstroming is. De boeken van Dick Swaab (Je bent je brein) gingen als warme broodjes over de toonbank en sceptisch-atheïstische visies zoals die van Richard Dawkins zijn 'hot'. Sterker nog, in de wetenschapsbijlagen van - bijvoorbeeld - een Volkskrant lees ik vooral artikelen waarbij zaken die vanuit een materialistische of/en reductionistische invalshoek worden belicht serieus worden genomen. M.a.w.: de mens is een structuur, de mens is zijn brein en alles - handelingen, gevoelens, gedachten, dromen, ook religieuze gevoelens en spiritualiteit - komen uit datzelfde brein voort. 'Geest' en bewustzijn zijn volgens die visie onlosmakelijk verbonden met het lichaam, daarbuiten (bijvoorbeeld na de dood) bestaat er niet meer iets als een persoonlijk bewustzijn, er is geen geest en het bestaan van een God kan niet worden bewezen.

Matthew Day Jackson, Cadaver Table (1974)

Persoonlijk heb ik meer met het holisme en het creatonisme dan met het reductionisme, wat uiteraard meer over mij zegt dan over vorengenoemde levensbeschouwingen. Achter deze wereld van uiterst complexe verschijnselen - inclusief alle levende organismen, deeltjesstructuren, name it - zit een creatief beginsel, een allesdoordringend en eeuwig bewustzijn. Voor mij staat dat als een paal boven water, alleen kunnen wij daar - wetenschappelijk gezien - geen vinger op leggen. Misschien wel nooit, ook niet in de verre toekomst waar zaken zoals Paul die beschrijft inderdaad heel goed mogelijk zullen zijn. Akkoord, dat is een geloof, maar dat is het geloof in wetenschap als exclusieve methode tot het vinden van waarheid net zo goed.

Het bovenstaande vormt een mooi bruggetje naar het bezoek dat ik vandaag aan het Gemeentemuseum Den Haag bracht. Daar is tot 5 januari 2014 een expositie getiteld 'De anatomische les' - van Rembrandt tot Damien Hirst. Tien schilderijen uit de zeventiende eeuw met afbeeldingen van anatomische lessen worden er nu tentoongesteld, inclusief twee wereldberoemde schilderijen van Rembrandt. Daarnaast bijzonder werk van hedendaagse topkunstenaars zoals Francis Bacon, Berlinde De Bruyckere, Mona Hatoum, Folkert de Jong, Paul Thek, Marc Quinn en Damien Hirst.

De gedachte achter deze expositie is dat de menselijke anatomie ook vroeger al een onuitputtelijke bron voor de wetenschap was. Het menselijk lichaam en de ontleding daarvan fascineerde kunstenaars al eeuwenlang.

Bij de ingang van de expositiezaal staat een tekst waaruit ik de volgende passage aanhaal (en meteen weer teruglink naar mijn inleiding): "Heel de ontleedkunde leek het bewijs te leveren voor goddelijke aanwezigheid in het ingenieus geconstrueerde lichaam, maar achteraf bleken de anatomische lessen een belangrijk omslagpunt in ons denken te vormen. Het uitgangspunt daarbij was dat dankzij het rationele verstand en de zintuigelijke waarneming alle natuurverschijnselen - inclusief de mens - uiteindelijk zouden kunnen worden ontraadseld. In dat wereldbeeld was nog maar nauwelijks sprake van een almachtige God. Dit nieuwe denken betekende een belangrijke stap bij de secularisatie in Europa die van grote invloed is geweest op onze huidige samenleving."



Folkert de Jong (1972) - De supervisie van materie over de gedachte

Dat mag zo zijn, maar de opvatting dat de wetenschap uiteindelijk, op lange termijn, hèt grote levensraadsel zal oplossen, acht ik zeer onwaarschijnlijk. Men zal zéér ver komen in de analyse en het ontrafelen van de levensmanifestaties, en ook in het dupliceren van het leven, maar waardoor leven mogelijk is, blijft m.i. vooralsnog het terrein van de metafysica en de theologie. Of doodgewoon onze eigen intuïtie: soms wéét je dat iets 'waar' is zonder dat daar het wetenschappelijk bewijs voor is geleverd resp. geleverd kan worden.

Vroegâh en nu...

Vandaag geen levendige beschrijving van de training, om de doodeenvoudige reden dat ik gisteravond niet heb deelgenomen aan de groepstraining. Wel had ik eerder die dag een uurtje voor mijzelf gelopen en dat bleek een verstandige zet. De 10 kilometer van Harwich en de zware baantraining van afgelopen maandag bleken een aanslag op de benen die gistermorgen loodzwaar aanvoelden. Dat ene uurtje was dan ook meer dan genoeg.

Iets heel anders: ik weet niet of het iemand is opgevallen, maar wat is er schrikbarend weinig (digitaal) bewaard gebleven van de loopjes die in het pre-computertijdperk - zeg vóór het jaar 2000 - zijn gehouden. Uitslagen? Noppes. Foto's? Nauwelijks of niet. Daar valt nog een enorme slag te maken.

Neem bijvoorbeeld de Babylonloop: een hardloopwedstrijd die in de jaren tachtig jaarlijks werd georganiseerd door The Hague Road Runners. Start en finish waren destijds voor het Centraal Station Den Haag. Er deden tal van gerenommeerde lopers aan mee destijds, nationaal en internationaal (ook veel Belgen en Britten). Helemaal niets op internet, geen foto, geen stukje tekst, geen uitslag, nada, niente.

Eerlijk gezegd was ik deze loop ook al min of meer vergeten totdat ik eergisteren de diepe kast indook om op zoek te gaan naar de 8 mm. filmpjes die tientallen jaren geleden zijn gemaakt, onder andere van huwelijk, onze dochter in babytijd, vakanties enzovoorts. Ik wilde deze overzetten op dvd. Met dank aan Arne, die mij op dat idee bracht. Een aantal van deze filmpjes bevinden zich nu dan ook in de bekwame handen van Videoland.

Maar hoe gaat dat met graven in diepe kasten? Je komt heel wat plastic zakken, dozen en wat dies meer zij tegen die gevuld zijn met oude meuk. Soms is het heel aardige meuk, zoals scripties, stageverslagen, diploma's, tijdschriften waaraan ik bijdragen leverde, illustraties van mijn hand maar ook foto-albums met foto's van een aanmerkelijk jongere en hariger cultuurbarbaar.

 

 

Zowaar vond ik een heus hardloopdiploma. Die kreeg ik na het lopen van een halve marathon in de Dordogne, waar ik prompt tweede veteraan werd. Het was een soort trailrun kan ik mij herinneren.

Wat ik mij van de loop kan herinneren was vooral de prachtige heuvelachtige omgeving, zo kenmerkend voor de Dordogne, en de uiterst grillige, rotsachtige bospaadjes langs – gelukkig ondiepe – ravijntjes en beekjes. Ik was 41 jaar toen en verkeerde in uitstekende vorm. Als een gems flitste ik over het parcours en finishde in 1 uur en 24 minuten. Dat was best snel, maar niet zo snel als Jean Pierre, een buurman van onze vrienden Jacques en Janneke. Hij was een erg goede loper, zijn eindtijd was 1 uur en 17 minuten (meen ik mij althans te herinneren).

 

Ik kan het mij vandaag de dag niet meer voorstellen dat ik zo'n tijd kon lopen. Maar dat geldt ook voor de Babylonloop, een destijds zeer populaire 10 km loop in Den Haag. Het programmaboekje van editie 1988, met de resultaten van de deelnemers, vond ik ook. Winnaar was Marti ten Kate in 28:33'. Zelf liep ik toen 37:30' wat vandaag de dag bijzonder goed zou zijn maar toen was het goed voor 'slechts' een 265ste plaats (van de 1440 deelnemers). Er werd destijds 'in de breedte' snel gelopen en ik was toen, als jonge veteraan, op mijn sterkst.

Zo, altijd leuk als je met terugwerkende kracht nog een beetje kunt opscheppen over 'vroegâh' aan de hand van zulke nostalgisch aandoende documenten. Als ik nog meer aardigs tegenkom wat betrekking heeft op hardlopen zal ik dat ook wel aan dit blog toevertrouwen.

De benen los!

Hillegom: zelfs in oktober zie je er nog kleurige bollenvelden, al zijn het nu herfstbloeiers

Het was een in fysiek opzicht veelbewogen maandag. Overdag heb ik - na een treinreisje en vanaf Hillegom de bus naar Waterleiding - een wandeling door de Waterleidingduinen gemaakt. Je weet wel, dat gebied waar je zou struikelen over de damherten. Als je de media moet geloven zijn het er zóveel, hoogste tijd dat er een flink aantal geëlimineerd wordt. En dat mag nu, de kogel is door de kerk (dank, mevrouw Gehrels) en binnenkort door heel wat damherten. Welnu, in dat enorm grote, uitgestrekte gebied zag ik vandaag zo af en toe een damhertje, soms enkele damhertjes, maar van overbevolking is absoluut geen sprake. Je reinste flauwekul!

Hoe dan ook: de damhertenbronst staat op het punt te beginnen maar het was vandaag nog erg rustig. Wat niet wegneemt dat het een heerlijke wandeling was, in een fors tempo liep ik de 'blauwe paaltjes route', bijna twee uur lang. Toen was ik weer bij uitspanning De Oase, maar omdat de bus ieder moment kon komen heb ik daar niets gebruikt.

Drie hinden van het damhert kijken nieuwsgierig naar de fotograaf

's Avonds was de maandavondtraining. Ik had van tevoren niet op mijn schema gekeken, maar er bleek een pittige baantraining op het programma te staan. Om precies te zijn: 800-400-200m, en dat twee keer. Elke keer liep je de helft van de tijd die je nodig had om de voorgaande afstand te overbruggen als tussenpauze. De seriepauze was ongeveer vijf minuten. Onder leiding van Ilse - zij was co-trainer gisteravond, Wim zou het baangedeelte voor zijn rekening nemen - werd eerst een kwartiertje ingelopen, daarna deden we op de baan oefeningen en wat loopscholing met korte, felle sprintjes. 

De eerste serie poogde ik dapper mee te doen (wat lukte), maar bij de tweede serie 'paste' ik even nadat de 800m werd ingezet: ik voelde mijn heup en had het gevoel dat zo'n zware training, vlak na Harwich, misschien niet zo'n goed idee was. De 400 en 200m van de tweede serie heb ik wel afgemaakt. Dat ging weer goed.

Vandaag maar even rustig-aan doen. In huis valt nog genoeg te doen. En ook wat lezen, daar heb ik het nooit over maar ik lees de laatste tijd vrij veel. Nu ben ik een beetje allergisch om boeken te lezen die helemaal en totaal 'in' zijn, waar 'de hele wereld' het - dankzij de media - het over heeft. Zo'n Donna Tart bijvoorbeeld, ik ben voetstoots bereid aan te nemen dat zij een geweldige roman heeft geschreven, maar die hijgerigheid daaromheen... Meerdere malen zag ik complete etalages van gerenommeerde boekwinkels uitsluitend gevuld met exemplaren van haar boek. Daar is ongetwijfeld flink voor gedokt door de uitgever. Het zal allemaal wel, maar voor  mij hoeft dat supercommerciële niet zo.

Nee, ik ben niet zo'n trendvolger: zo ben ik pas vele jaren nadat het boek werd gepubliceerd en een regelrechte wereldbestseller werd, de Da Vinci Code gaan lezen. Sterker nog, ik ben er nog steeds mee bezig, het is geen boek dat je in een paar avonden uitleest. De gelijknamige film heb ik jaren geleden gezien maar, eerlijk gezegd: het boek is beter. Je moet er wel even inkomen vind ik.

Last tango in Harwich

Er is altijd een moment waarop iemand zegt: "het is mooi geweest". Deze gedachte zal de laatste jaren meer dan eens door het hoofd van Johan Knoester, sinds vele jaren de organisator van de Discovery Run, zijn opgekomen. De Discovery Run was het jaarlijkse loopevenement - zeg maar rustig loopinterland - in Harwich, waar Nederlandse en Engelse lopers aan de start van een 5 of 10 km wedstrijd/prestatieloop verschenen. U merkt al, ik schrijf in de verleden tijd, want afgelopen weekend was de laatste editie. Dat er ditmaal relatief veel deelnemers waren is dus niet zo verbazingwekkend.



Discovery Run 2005

Discovery Run 2013

 

Een paar maanden terug had ik mij al ingeschreven voor de loop en een ticket voor de bootovertocht geregeld. Eerder (al met al zal het zo'n zeven, acht keer zijn geweest) nam ik deel aan deze loop  en deze laatste keer wilde ik zeker meemaken. Afgelopen vrijdagavond treinde ik met Jan Groeneveld naar Schiedam en daarna met twee overstappen naar Hoek van Holland Haven. Wij waren er betrekkelijk vroeg dus troffen wij geen lange rijen bij de uitgifte van de boarding cards en de douane. Op dat moment was alleen een gezelschap van Haag Atletiek, met trainer Jan Groenestein, ons nog voor. Kort en goed: geruime tijd voor de afvaart zaten wij op een van de passagiersschepen van Stena Line, M.S. Brittanica. Eerst de bagage in de hut, daarna op zoek naar de ons bekende medereizigers op de boot. Voor mij waren dat genoemde trainingsgroep van Haag en enkele Sparta-veteranen waaronder onze persoonlijke vrienden Gerda en haar man Wim, en de sterke zestigers Ewout Ouwehand en Wim Scholtes. Zij zouden alle drie meedoen aan de vijf kilometer.

Krasse Haag-atleten na de 10 kilometer Discovery Run

De volgende ochtend werden wij gewekt door een vrouwenstem uit de intercom. Voor mij overbodig want ik was allang wakker, ik heb nauwelijks kunnen slapen. Dat zou de volgende nacht (op de weg terug) eveneens het geval zijn. Vraag niet hoe het komt, geen idee. Maar goed, het ontbijt was prima, keus genoeg. Zelf ging ik met ei en gebakken spek op de Engelse toer. Een goede bodem met de sportieve dag vol lichaamsbeweging in het vooruitzicht. De boot was allang 'aan de overkant', die nacht al, dus na het ontbijt begaven we ons met z'n allen naar de uitgang. De boot af en via het perron van het treinstation naar de opstapplaats van de dubbeldekkers. Deze brachten alle deelnemers van de Discovery Run naar de aloude locatie, het schoolcomplex met het grasveld aan de achterzijde.

Luisteren naar de gids (foto Pieter de Graaf)

 

Eerste actie was de stadswandeling met een gids. De dubbeldekkers brachten ons naar de haven. Daar werd de groep in tweeën gesplitst, de ene groep ging met de Engelse gids mee, de andere - waar ik bij liep - met de Nederlandse gids. Zij namen hun groep mee naar een aantal bezienswaardigheden waarbij veel historische informatie werd verstrekt. Leuk en interessant, maar al die informatie (vooral alle namen) gaat bij mij op een gegeven moment het ene oor in, het andere oor uit.
Bijzonder was onder meer het 'Electric Lighthouse' waar in lang vervlogen tijden de eerste bioscoopfilms werden gedraaid. We mochten ook binnen kijken, een heel aparte theaterzaal is het waar heden ten dage nog steeds voorstellingen worden gegeven, bijvoorbeeld jazzconcerten.

Na anderhalf uur kwamen we terug bij de bussen, die ons wederom naar de startlocatie bracht. Beetje omgekleed, waardevolle zaken in bewaring gegeven en staan kijken bij de start van de eerste afstand, de vijf kilometer. Compleet met de aloude stadsomroeper en de burgemeester met zijn vrouw die de lopers welkom heette en veel succes wenste. Ik heb daar nog een kort filmpje van gemaakt.

 

Dit ritueel herhaalde zich drie kwartier later bij de start van de 10 kilometer. Meteen maar flink in de benen gegaan. Het was heerlijk weer, bewolkt maar de zon kwam er bij vlagen goed door en het was volstrekt windstil.

 

Het lopen ging goed, ondanks het voor mijn doen vrij hoge tempo had ik nauwelijks zuurstofschuld en verval, m.a.w. het werd een constante loop. De laatste twee kilometer liep ik met twee jongens op. Zij vroegen mij hoe lang ik liep waarop ik antwoordde dat dit al 44 jaar is en dat je het lang kunt volhouden, als het lijf tenminste meewerkt. Jan G. die in goede doen veel sneller is dan ik kreeg het na zijn vakantie, waarin hij minder op tempo had getraind, vrij moeilijk. Bij de finish zat ik vlak achter hem. Heel wat jaren geleden was de situatie bijna hetzelfde, toen liepen we 1:44, nu zaten we beiden 50 minuten hoog. Hoe dan ook was ik meer dan tevreden omdat het toch ietsjepietsje sneller heb gelopen dan bij de andere 10 kilometers in het afgelopen half jaar.

 

 

Direct na afloop liepen we naar de dubbeldekkers, die hadden inmiddels onze noodzakelijke bagage - vooral droge kleren en spullen om te douchen - naar het finishgebied gebracht. Even later stonden we in een ruimte achter het zwembad onder behoorlijke warme douches, maar dat is altijd nog beter dan behoorlijk koude douches. Daarna spic & span terug naar de school.

Het tweede hoogtepunt die dag (het eerste was uiteraard die loop) was de rit naar Colchester, ook vaste prik. Weer met onze trouwe dubbeldekkers. Na een lange rit kwamen we in het stadje aan. Het is zeker geen onbekend terrein voor de meeste Discovery-gangers sinds jaar en dag, maar het blijft een mooie en gezellige plaats.

Stoom afblazen na intensief loopje...

 

We hebben wat geshopt, in een pub een biertje gedronken, even door een deel van de zeer mooie kasteeltuin gewandeld, nogmaals met het grote Haag-gezelschap wat gedronken in een andere pub, vlak bij de busopstapplaats, en voor we het wisten kwamen de dubbeldekkers aanrijden om ons naar de volgende bestemming te brengen: dat was het plaatsje Oakley, daar zou een heuse BBQ - of barbecue - voor ons gereed staan.

Die BBQ bleek te bestaan uit één hamburger, waar je zelf wat sla en tomatenketchup aan kon toevoegen. Met die hamburger was niets mis al had menigeen wel wat meer variatie in het voedselaanbod verwacht. Hoe dan ook werd het een gezellige avond, er was een bandje met een goede zangeres die allerlei hits - pop, rock, soul en r&b uit de jaren zeventig en tachtig - ten gehore bracht. Op een gegeven moment gingen de voetjes van de vloer en werd er naar hartenlust gedanst. Maar aan alles komt een eind, dus ook aan dit dansfeest. Om kwart over acht ging de eerste bus met feestvierders weer richting Harwich, waar de boot huiswaarts wachtte. Andere bussen volgden spoedig daarna.

 

Het was al met al een heel gezellig weekend, of eigenlijk een half weekend, maar het voelde alsof je een week vakantie had gevierd... Jammer dat het de laatste keer was.

Voor een foto-impressie van het weekend verwijs ik naar dit album!
 

De Nieuwe Wildernis is een bloedmooie film

Gistermiddag gingen wij naar De Nieuwe Wildernis, de film die vorige week in première ging. Een film die alom lovend werd gerecenseerd en nu al een regelrechte 'bioscoophit' kan worden genoemd.

De film volgt het dierenleven in de Oostvaardersplassen en kreeg massale media-aandacht. De makers (regisseur Ruben Smit en zijn crew),  hebben voor het project twee jaar lang opnames gemaakt in het Flevolandse natuurgebied. Zij hebben weer, wind, bittere vrieskou en hitte doorstaan om de bijzondere opnames te kunnen maken. Het resultaat is een geweldig epos waarin de kringloop van het leven in beeld is gebracht.

 

Wat mij betreft schiet elk superlatief volstrekt tekort om de schoonheid van de beelden te beschrijven. Elk shot, niet één uitgezonderd, is niet minder dan briljant. Je zit als kijker bijna letterlijk op de huid van elk dier en elke gebeurtenis, of het nu de machtstrijd is binnen de kudde konikpaarden, de collectieve bezorgdheid van de paarden die in een kring staan om een veulen dat onderkoeld is geraakt en niet mee dreigt te komen, de jacht van de vos op ganzenkuikens. Zelfs de beelden van de strontvliegen en hun gedrag zijn uitzonderlijk, het is alsof je naar een groep buitenaardse wezens zit te kijken.

En de voice over van 'de bedrijfsleider van Albert Heijn' is precies goed: helder, ter zake, niet belerend, respectvol maar zonder die fluisterend-zalvende ondertoon. Waar ik persoonlijk niets tegen heb maar 'de moderne mens' is allergisch voor belerende toontjes.

Bor Beekman, recensent van De Volkskrant: "Binnen de filmwereld geldt het als een doodzonde om iets on-Nederlands goed te noemen, maar de luchtbeelden van de dravende Konikpaarden (de grootste wilde kudde in heel Europa) zijn precies dat: on-Nederlands, en prachtig. Al even schoon zijn de verstilde opnamen van de bij elkaar schuilende dieren in de winter."

Zelf voeg ik daar (vanzelfsprekend :-)) aan toe: de prachtige beelden van de indrukwekkende hertenbronst, de hofmakerij van de ijsvogels, het is eigenlijk teveel om op te sommen.

Een absolute aanrader, nee, een must voor... iedereen eigenlijk. En dat vooral omdat wij in ons overbevolkte land (politiek correct moet ik eigenlijk zeggen: dichtstbevolkte land van Europa) steeds meer vervreemd zijn geraakt van de natuur. Bijna niemand heeft een hekel aan de natuur (zou onzinnig zijn, wij maken er zelf deel van uit) maar het wordt in ons op de dagelijkse realiteit gericht bewustzijn maar al te vaak als 'bijzaak' beschouwd, iets dat mooi kan zijn maar ons niet teveel last mag bezorgen.
 

Spaans temperament bij Haag Atletiek

 

Gisteravond had de barcommissie besloten er een spaanse avond van te maken. Helemaal leuk natuurlijk. Er werden paëlla, sangria en olijven geserveerd, en het was allemaal even smakelijk.

 

Dit uiteraard allemaal ná de training van enkele honderden Haag-leden. Waar bestond die training uit? Laten we het schema van Groep 5 als uitgangspunt nemen, want wat zij (wij) deden zal niet veel verschillen met wat de andere groepen deden.

 

 

Het kwam neer op 6-3-9-6-3 minuten in vol tempo. Zoiets, corrigeer mij gerust! Laat ik maar meteen vertellen dat ik, na die halve marathon afgelopen weekend en met een 10 kilometer in het vooruitzicht (in Harwich) slechts een beperkt deel heb meegetraind, namelijk de eerste 6 minuten (helemaal achteraan) en de eerste 3 minuten (voluit). Daarna haakte ik af - even nadat Dick was afgehaakt wegens een zich onwel voelen - en heb een duurloopje gedaan via Kijkduin en Meer en Bosch. Eenmaal terug bij 'de club', had ik er zeventig minuten op zitten. Daarna werd het als altijd gezellig in het clubhuis, eerst met Groep 5, daarna ben ik vreemdgegaan met andere vertrouwde groepjes.

 

Eerder die woensdag ging ik naar de stad, en weer was ik nieuwsgierig naar de stand van zaken bij de Koekamp. welnu, de bronst is daar in volle gang, vooral bij de edelherten. Voor de hoogbronst van de damherten moeten we nog een week of twee, drie, wachten.

 

Zowaar heb ik onderstaand filmpje kunnen maken waarbij het alpha-mannetje bij de edelherten een romantisch samenzijn met een van zijn dames beleeft. Of dergelijke taferelen zich ook tijdens het trainingsweekend zullen afspelen, zoals een aantal Haag-vrienden suggereerden, is uiteraard helemaal voor hun rekening...

 

Camille Claudel en andere herfstbloeiers

Het dak van het Centraal Station Den Haag zit er op!

Gisteren was de uitvaart van Cock Mooyman, een van de markantste en geliefdste trainers van onze vereniging. Met zijn vrouw Corrie behoorde hij tot de oprichters van Olympia '48, de voormalige damesatletiekvereniging van onze regio. Zij waren voor veel van hun pupillen een soort 'tweede ouders'. Met name het damesteam uit de jaren zeventig en tachtig gooide hoge ogen, zo staat het nationaal record op de 4x400 m. estafette anno 2013 nog steeds overeind.
Het was een mooie plechtigheid, met veel toespraken, waarbij zowel Mooymans natuurlijke gezag, humor, grote toewijding, nuchterheid, scherpe intuïtie en grote spiritualiteit werden gememoreerd. Tijdens het defilé langs de kist werd door een ieder een takje fresia's neergelegd, dit was een wens van de overledene. Na afloop was er een bijeenkomst in ons clubhuis aan de Laan van Poot.

Over bloemen gesproken: het is alweer oktober maar hier en daar zie je best nog veel bloemen. Dat viel mij later in de middag op bij de tuin aan de Kornoeljestraat, bij ons in de buurt. Het zijn typische herfstbloeiers, hou je daar in het voorjaar bij het beplanten van je tuin rekening mee, dan kun je nog lang van een kleurrijke tuin genieten.

Herfstbloeiers in de volkstuinen aan de Kornoeljestraat

Gistermorgen ben ik een beetje gaan uitlopen van de halve marathon van afgelopen zondag, normaliter doe je dat een dag na een wedstrijd maar maandag voelden de benen nog te gevoelig en 'volgelopen' aan. Het was niet langer dan een half uurtje, de Laan van Meerdervoortlaan af langs Meer en Bosch en weer terug, waarbij ook nog precies één kilometer in een zo stevig mogelijk tempo. Dat redde ik net in vijf minuten rond.

 

Het was prachtig weer - zoals we allemaal hebben gemerkt - dus ideaal om 's middags een stukje te gaan wandelen. Een stukje met de tram naar de stad. Bij Den Haag Centraal uitgestapt. Al eerder was het nieuwe dak mij opgevallen en hoewel ik niet zo van de hypermoderne architectuur ben, vind ik dit wel geslaagd.

Vanaf het station naar de overkant, even langs de Koekamp en van daaruit gewandeld naar het Spui. Mooi moment om het Filmhuis binnen te wippen. De keuze voor wat ik wilde zien had ik al van tevoren gemaakt, het moest Camille Claudel 1915 worden van regisseur Bruno Dumont.

Camille Claudel was bij leven een beroemde beeldhouwster die een relatie had met haar nog beroemdere leermeester Auguste Rodin. Zij was zijn minnares, maar Rodin heeft deze relatie naderhand verbroken. De film gaat over een episode uit het leven van Claudel (prachtig gespeeld door Juliette Binoche), namelijk haar verblijf in een klooster, tevens een gesticht, tussen letterlijk knettergekke bewoners, zoals je die op de allerzwaarste afdeling in een psychiatrisch ziekenhuis zou kunnen tegenkomen. Je vraagt je af hoe het mogelijk is dat acteurs deze 'gekken' zo overtuigend kunnen neerzetten, maar het zijn ècht geestelijk gestoorde patiënten die zichzelf spelen.
Het maakt de film niet alleen beklemmend en dramatisch, maar zeker op die momenten ook onweerstaanbaar komisch.

 

Afgezien van de melancholie en het verdriet dat haar gelaat tekent, komt Claudel temidden van al die idiotie heel 'normaal' over. Zij vraagt zich - evenal de kijker - af wat voor vreselijks zij heeft gedaan waarom zij daar zit. Het verhaal is dat haar moeder en broer haar hebben laten opnemen. De reden zou zijn (maar dit heb ik gegoogeld, dit komt niet in de film naar voren) dat Claudel, nadat Rodin hun liefde had verbroken, volkomen is doorgedraaid. In het atelier sloeg zij al haar eigen werk kort en klein, omdat zij een complot vermoedde waarbij Rodin haar ideeën stal en er mogelijk ook op uit was om haar te vermoorden.

Wat hier van zij, kijkend naar de film van Dumont weet je meteen: hier hoort zij niet thuis. Dat laatste verklaart ze ook in een gesprek met haar psychiater. Zij is hier overduidelijk doodongelukkig en wil weg. Haar hoop is gevestigd op haar broer die haar komt opzoeken. Deze formele, uiterst vrome man blijkt een volstrekte tegenpool van zijn zuster en haar pleidooi om haar uit dit gesticht te halen vindt nauwelijks weerklank bij hem. Echter vertrouwt haar psychiater hem onder vier ogen toe dat Camille, gegeven haar gedrag en gelet op haar wens, er aan toe is om het klooster te verlaten om op eigen benen te staan.

 

Eind goed, al goed zou je zeggen, maar zowel haar broer als haar moeder geven geen toestemming. Claudel is gedoemd tot in lengte van dagen in het klooster te blijven. Het verhaal is dat haar broer haar wel regelmatig is komen opzoeken. Echter is Camille na haar overlijden niet in het familiegraf bijgeplaatst. Deze wereldberoemde kunstenares werd dus kennelijk als een schande voor de familie gezien, al blijft de kijker met de vraag zitten: waarom?