The Artist: stil genieten

Zijn er nog films die zowel grote publiekstrekkers zijn en toch niet voldoen aan hedendaagse criteria, zoals 'cool-vette' special effects, 3d, erupties van donderend lawaai en extreme gewelddadigheid? Je zou zeggen van niet, maar mis: ze bestaan nog.

Zo ging ik vandaag met mijn vrouw naar The Artist, een film die in het Haagse Filmhuis draait en dus per definitie een goede film is, sowieso volgens cinematografische kwaliteitsstandaarden. En deze film behoort daar zonder meer toe, wat zeg ik, ik vind het een uitstekende film. Hoe is zoiets mogelijk? Het is een zwart-wit film en bovendien een 'stomme' film zoals die in de jaren twintig van de vorige eeuw gemaakt werden.

De film speelt zich af in het Hollywood van weleer en gaat over een acteur - George Valentin - die furore heeft gemaakt in het tijdperk van de stomme film. Wij zien hem aan lager wal raken als de gesproken film zijn intrede doet (de 'talkies') en hij weigert daarin mee te gaan. Valentin (naamsverwijzing naar Rudolf Valentino?) regisseert liever zelf een film volgens het beproefde en altijd succesvol gebleken recept - stomme film dus - en speelt daarin zelf de hoofdrol. Deze film flopt echter jammerlijk. De jonge starlet Peppy Miller die min of meer bij toeval door Valentin zelf in de filmwereld is geïntroduceerd, groeit daarentegen uit tot een ware filmdiva. Zij zet alles op alles om de carrière van haar vroegere mentor - voor wie zij ook liefde voelt - weer op de rails te krijgen.

Dit is de kern van het op zich simpele verhaal, ik ga niet in op wat er verder allemaal gebeurt en hoe het afloopt, maar de film is beslist een aanrader. Niet alleen voor cinefielen, maar voor een veel breder publiek. Dat is niet alleen maar mijn mening, dit is inmiddels een feit: in Cannes heeft de film maar liefst 6 Golden Globes behaald en is een groot kanshebber voor de Oscars dit jaar.

Alle ingrediënten voor een succesvolle film zijn aanwezig: nostalgie, humor, liefde en romantiek, ontroering. En, wat heel bijzonder is: er wordt geen woord in gesproken, wat er wordt gezegd is te lezen in van die ingekaderde teksten zoals deze ook in de vroegere stomme film werden ingemonteerd.  De enige geluiden die je hoort zijn de muziek - helemaal in de stijl van die tijd - en de geluiden die Valentijn hoort in een droom waarin zijn angst voor het komende 'geluidstijdperk' heel goed tot uiting komt: een glas dat wordt neergezet, het opgewonden gegiechel van een stel meiden die langs paraderen, het geluid van een exploderende bom wanneer een veertje de grond raakt.

Prachtige rollen van Jean Dujardin als George Valentin en Bérénice Bejo als Peppy Miller. Maar we zien ook heel even Malcolm McDowell van de jaren-60 klassieker 'A Clockwork Orange'. Een heel bijzondere, mooie en uiterst grappige rol is weggelegd voor het hondje Uggie, in de film de onafscheidelijke Jack Russell van Valentin, dat op commando 'dood' kan liggen en zijn baasje van een wisse dood redt. Het diertje - 10 jaar imiddels - heeft al een prijs gewonnen voor 'beste hondenrol'.

Wie zich even wil laten onderdompelen in de tijd van de jaren twintig van de vorige eeuw, of gewoon een fijne mooie film wil zien, aarzel niet! Ga zien, die film.