Straffe trainingen in Paradies: Hoffnung en als generale voor 'Leiden'

En weer is een pittige training afgewerkt afgelopen woensdag. In totaal is er 90 minuten gelopen door de duinen, de kern ervan bestond uit twee series van 2-4-4-2 minuten, tussen de tempo's twee minuten rust en 10 minuten rust tussen de series.

De tempo's gingen inderdaad in een mega-snel tempo. Zelf bleef ik met Ton en Dick in de achterhoede, we konden het hoge tempo niet volgen en wilden ons ook niet 'opblazen' in een poging daartoe. Toch hebben we met z'n allen de training netjes afgewerkt.

Paradies: Hoffnung

Over straffe trainingen gesproken: een paar uur daarvoor zag ik in het Filmhuis Den Haag een bijzondere film, in feite eentje die past in een drieluik, al kun je de drie films ook los van elkaar zien. Zelf heb ik er, inclusief de film van gisteren, twee van gezien: eerder was dat Paradijs: geloof (Paradies: Glaube) en nu Paradies: Hoffnung. De film die daaraan weer vooraf ging heet Paradies: Love. Inderdaad: Geloof, Hoop en Liefde. Regie: Ulrich Seidl.

 

Héél kort door de bocht kun je zeggen dat de rode draad in deze drie films is: het menselijk onvermogen om bepaalde doelen te bereiken, ondanks alle pogingen daartoe.
In Paradies: Hoffnung zien we hoe een groep zwaarlijvige pubers pogingen doet om in een zogeheten dieetkamp wat kilootjes te verliezen.  De kinderen verblijven in een nogal troosteloos, kaal gebouw dat van elke franje is ontdaan, met leiders die van meet af aan hameren op discipline als noodzakelijke deugd om iets te bereiken in het leven. Dus worden er overdag veel lichamelijke oefeningen gedaan: lopen, wandelen, gymnastiek en zwemmen. 's Avonds maken de meiden en jongens het zelf maar een beetje gezellig op hun kamers met stapelbedden.

Naarmate de film vordert zie je de kinderen nauwelijks of niet afvallen, alle noeste pogingen daartoe ten spijt, maar het afvallen is niet de essentie van het verhaal. Centrale rol speelt de dertienjarige Melanie, een kind van gescheiden ouders. Haar tante Anna Maria heeft haar naar het dieetkamp gebracht om af te vallen, terwijl Melanies moeder in Kenia op zoek is naar de liefde (het thema in de eerste film van Seidl, Paradies: Liebe). In dit kale kuuroord raakt Melanie al snel bevriend met Verena, een meisje dat naar eigen zeggen al meer ervaring heeft met de jongens. Later in de film maakt ze met haar nog een heel avontuur mee in een plaatselijke discotheek.

Wat de film vooral een zekere spanning geeft is de opbloeiende liefde van Melanie voor een veel oudere man, de dokter van het internaat. Het grappige is dat je, al kijkende naar hoe die relatie zich ontwikkelt - niet dus - geconfronteerd wordt met je eigen verwachtingen en (voor)oordelen. Ik merkte heel sterk hoe sterk mijn gevoel en oordeel over dit soort zaken in de loop der tijd is veranderd, gevormd door algemeen geldende en aanvaarde normen en waarden. Vooral speelt daarbij de periodiek opspelende discussie over (al dan niet ongewenste) intimiteiten, zeker als sprake is van ongelijkheid in machtsverhoudingen.

 

Zo zat ik met samengeknepen billen te kijken naar het bijna flirterige gedrag van de circa vijftigjarige arts wanneer Melanie net als de andere kinderen routinematig wordt onderzocht: dit kan niet man, gaat dit wel goed? Maar eigenlijk gebeurt er niets, gewoon een blik die ook bedoelt kan zijn om het meisje op haar gemak te stellen. Een impliciete veroordeling dus die ik in de vrije jaren zeventig niet zou hebben gehad.

Ook verderop in de film zijn er situaties waarbij het uit de klauw dreigt te lopen, want de dokter wordt flink gestalkd door Melanie, maar de man realiseert zich duidelijk hoe de leeftijds- en machtsverhoudingen liggen en weet zich uiteindelijk toch te beheersen. Dat is althans mijn interpretatie van zijn relatieve afstandelijkheid. Dit tot verdriet van Melanie, alle 'Hoffnung' dat er een relatie kan ontstaan wordt de bodem ingeslagen. Ook hier weer een 'hopeloze' situatie waarbij het onmogelijk is om tot iets moois te komen.

 

Ik vond het een goede film met heel minimalistisch-naturel maar zeer goed acteerwerk van vooral Melanie Lenz, Joseph Lorenz en Verena Lehbauer. De eigen namen van de acteurs zijn dus ook in de film gebruikt.